Đại Nam Dật Sự Và Sử Ta So Với Sử Tàu

Đại Nam dật sự và Sử ta so với sử Tàu là tập hợp hai chuyên luận sử học tiêu biểu của học giả Nguyễn Văn Tố. Với hai công trình này, không quá lời để nói Nguyễn Văn Tố là nhà sử học đầu tiên đặt nền móng cho bộ môn sử liệu học ở Việt Nam thời hiện đại.

Trong suốt hai năm từ 1943 đến 1945, liên tục và đều đặn trên gần 100 số báo Tri Tân và Thanh Nghị, Nguyễn Văn Tố đã phác thảo một lịch sử Việt Nam trải dài từ một nghìn năm Bắc thuộc cho đến thời kỳ đầu độc lập dưới các triều Ngô, Đinh, Tiền Lê, Lý. Trong bối cảnh nguồn sử liệu Hán văn hầu như chưa có bản dịch, tác giả đã làm công việc phiên dịch, đồng thời đối chiếu, phê phán sử liệu một cách tường tận nhằm soi tỏ hàng trăm nhân vật, sự kiện và danh xưng: thời Bắc thuộc đã có những người Nam nào làm quan bên Tàu và những người Tàu nào sang nước ta cai trị, những cuộc khởi nghĩa chống giặc phương Bắc đã tiến hành ra sao, mười hai sứ quân gồm những sứ quân nào, nước ta từng có những tên gọi gì... Những vấn đề tưởng chừng quen thuộc song vẫn hiện lên hết sức sinh động nhờ lối viết vừa khảo vừa kể, chặt chẽ mà hấp dẫn. Đó là biệt tài, cũng là đóng góp tiên phong trong việc tái hiện lịch sử Việt Nam từ các nguồn sử liệu chữ Hán của Ứng Hòe Nguyễn Văn Tố.