Trong lịch sử nhân loại, hiếm có giai đoạn nào tàn bạo và đẫm máu như thời kỳ Campuchia chịu ách thống trị của Khmer Đỏ (1975-1979). Chỉ trong chưa đầy bốn năm, gần 2 triệu người, tương đương một phần tư dân số Campuchia, đã mất mạng vì đói nghèo, bệnh tật, lao động khổ sai, hay bị sát hại một cách dã man. “Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ – Hồi Ký Của Một Người Còn Sống” của Denise Affonco là một lời chứng sống động và đầy đau đớn về những năm tháng đen tối ấy. Với giọng văn sắc sảo và cảm xúc chân thật, tác giả không chỉ khắc họa những nỗi thống khổ tột cùng mà bà và gia đình phải gánh chịu, mà còn truyền tải một thông điệp mạnh mẽ về sức mạnh ý chí sinh tồn, lòng biết ơn những người cứu giúp, và khát vọng công lý cho các nạn nhân.
Giới thiệu tác giả Denise Affonco
Denise Affonco sinh năm 1937 tại Phnom Penh, Campuchia, là một tác giả mang dòng máu Pháp từ người cha và Việt Nam từ người mẹ. Cha bà, một người Pháp gốc Bồ Đào Nha, từng là giáo viên dạy tiếng Anh, Pháp và Latinh, và làm gia sư cho Quốc vương Norodom Sihanouk, người rất kính trọng ông. Tự nhận mình là “sản phẩm thuần túy của chủ nghĩa thuộc địa,” Denise lớn lên trong một môi trường đa văn hóa, làm việc tại Đại sứ quán Pháp ở Phnom Penh trước khi Khmer Đỏ lên nắm quyền vào tháng 4 năm 1975. Cuộc sống “tốt đẹp” của bà nhanh chóng biến thành địa ngục khi bà và gia đình bị đưa vào các trại lao động khổ sai ở vùng nông thôn Campuchia.
Dù mang quốc tịch Pháp, Denise không được đối xử theo các quy định quốc tế dành cho người nước ngoài, mà phải chịu chung số phận với hàng triệu người Campuchia dưới chế độ Khmer Đỏ. Trong bốn năm, bà chứng kiến sự mất mát không thể bù đắp: chồng bà bị đưa đi và mất tích, con gái 9 tuổi chết đói, và năm thành viên khác trong gia đình chồng cũng qua đời. Nhờ ý chí kiên cường và sự giải cứu của bộ đội tình nguyện Việt Nam vào năm 1979, Denise sống sót và trở về Pháp. Cuốn hồi ký “Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ” (nguyên bản tiếng Pháp: La digue des veuves: Rescapée de l’enfer des Khmers rouges, xuất bản năm 2005; bản tiếng Anh: To The End of Hell) là nỗ lực của bà để kể lại sự thật, phản bác những ý kiến phủ nhận tội ác Khmer Đỏ, và đòi công lý cho các nạn nhân. Hiện nay, bà sống tại Paris và làm việc cho Viện Nghiên cứu An ninh của Liên hiệp Châu Âu, tiếp tục chia sẻ câu chuyện của mình để thế giới không quên giai đoạn đen tối này.
Nội dung sách “Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ”
“Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ – Hồi Ký Của Một Người Còn Sống” là một tác phẩm hồi ký dài 248 trang, được Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật phát hành tại Việt Nam năm 2019, với bản dịch của Trần Quang Hiếu và hiệu đính bởi Lê Mạnh Linh. Cuốn sách bắt đầu bằng những ký ức tuổi thơ êm đềm của Denise tại Phnom Penh, nơi bà tận hưởng một cuộc sống sung túc trong bối cảnh thuộc địa. Tuy nhiên, mọi thứ sụp đổ khi Khmer Đỏ chiếm Phnom Penh vào ngày 17 tháng 4 năm 1975, buộc toàn bộ dân chúng rời thành phố để đến các trại lao động ở nông thôn.
Tác phẩm chia thành nhiều chương, tái hiện chi tiết hành trình bốn năm của Denise dưới chế độ Khmer Đỏ. Bà bị đưa đến các trại như Koh Tukveal và Loti-Batran, nơi bà và gia đình phải lao động khổ sai trong điều kiện khắc nghiệt: không thuốc men, không đủ thức ăn, và luôn sống trong nỗi sợ hãi bị hành quyết. Denise kể về những bữa ăn từ gián, chuột, bọ cạp và châu chấu để chống lại cơn đói; về cái chết của con gái 9 tuổi do suy dinh dưỡng; và nỗi đau khi phát hiện chồng mình đã bị hành quyết thông qua cái tên “Con đê của những góa phụ” – con đê mà bà và những phụ nữ khác bị buộc phải xây dựng.
Cuốn sách cũng ghi lại khoảnh khắc giải phóng vào năm 1979, khi bộ đội tình nguyện Việt Nam tiến vào Tây Bắc Campuchia, cứu Denise và đưa bà đến Siem Reap. Phần cuối của hồi ký tập trung vào hành trình trở về Pháp, những nỗ lực của Denise để xây dựng lại cuộc sống, và sự tham gia của bà vào các phiên tòa xét xử tội ác Khmer Đỏ, đặc biệt là phiên tòa năm 2009 tại Tòa án Campuchia dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc, nơi bà đòi hỏi công lý cho các nạn nhân.
Với giọng văn chân thực, sắc sảo nhưng không kém phần cảm xúc, Denise Affonço không chỉ kể lại câu chuyện cá nhân mà còn phơi bày sự tàn bạo của chế độ Khmer Đỏ, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến bộ đội Việt Nam và kêu gọi thế giới không quên tội ác diệt chủng này.
Chân dung sự tàn bạo của chế độ Khmer Đỏ
Cuốn sách là một bản cáo trạng sắc bén, phơi bày sự tàn bạo và phi nhân tính của chế độ Khmer Đỏ dưới sự lãnh đạo của Pol Pot. Denise Affonco khắc họa chi tiết những chính sách diệt chủng khủng khiếp, từ việc ép buộc dân chúng rời bỏ thành phố để “tái tổ chức xã hội,” đến việc biến cả đất nước thành một trại lao động khổng lồ, nơi con người bị coi như nô lệ. Những hình ảnh đau đớn, như trẻ em chết đói, người dân bị tra tấn vì ăn trộm một củ khoai, hay những cuộc hành quyết hàng loạt, đã vẽ nên một “địa ngục trần gian” mà không ai có thể hình dung.
Bài học sâu sắc mà cuốn sách truyền tải là lời cảnh tỉnh về hậu quả của quyền lực tuyệt đối và những ý thức hệ cực đoan. Chế độ Khmer Đỏ, với tham vọng xây dựng một xã hội không giai cấp, đã mang đến sự tàn phá không chỉ về thể xác mà còn về nhân tính và văn minh. Đây là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về tầm quan trọng của việc bảo vệ nhân quyền và ngăn chặn những tư tưởng cực đoan trước khi chúng có thể gây ra thảm họa khủng khiếp.
Sức mạnh của ý chí sinh tồn
Một trong những điểm sáng nổi bật của cuốn sách chính là cách Denise Affonco khắc họa ý chí sinh tồn phi thường của bà. Dù phải đối mặt với đói khát, mất mát và sự tàn bạo không tưởng, bà vẫn kiên cường sống sót. Từ việc ăn côn trùng để duy trì sự sống cho đến việc giữ vững tinh thần trong những khoảnh khắc tuyệt vọng, bà đã thể hiện một sức mạnh tinh thần đáng kinh ngạc. Bà viết: “Cơ thể tôi chỉ còn da bọc xương, không chút sức sống,” nhưng chính ý chí mãnh liệt đã giúp bà vượt qua những ngày tháng tăm tối ấy.
Bài học từ đây chính là sự kiên cường của con người trước nghịch cảnh. Dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất, con người vẫn có thể tìm thấy ánh sáng hy vọng và sức mạnh để tiếp tục. Cuốn sách trở thành một nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho bất kỳ ai đang đối mặt với khó khăn, nhắc nhở chúng ta rằng ngay cả khi tất cả có vẻ đã mất, sức mạnh ý chí vẫn có thể giúp ta vươn lên.
Vai trò của bộ đội tình nguyện Việt Nam
Một trong những điểm sáng nổi bật của cuốn sách chính là cách Denise Affonco khắc họa ý chí sinh tồn phi thường của bà. Dù phải đối mặt với đói khát, mất mát và sự tàn bạo không tưởng, bà vẫn kiên cường sống sót. Từ việc ăn côn trùng để duy trì sự sống cho đến việc giữ vững tinh thần trong những khoảnh khắc tuyệt vọng, bà đã thể hiện một sức mạnh tinh thần đáng kinh ngạc. Bà viết: “Cơ thể tôi chỉ còn da bọc xương, không chút sức sống,” nhưng chính ý chí mãnh liệt đã giúp bà vượt qua những ngày tháng tăm tối ấy.
Bài học từ đây chính là sự kiên cường của con người trước nghịch cảnh. Dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt nhất, con người vẫn có thể tìm thấy ánh sáng hy vọng và sức mạnh để tiếp tục. Cuốn sách trở thành một nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho bất kỳ ai đang đối mặt với khó khăn, nhắc nhở chúng ta rằng ngay cả khi tất cả có vẻ đã mất, sức mạnh ý chí vẫn có thể giúp ta vươn lên.
Lời kêu gọi công lý và sự thật
Denise Affonco viết cuốn hồi ký không chỉ để kể lại câu chuyện cá nhân mà còn để phản bác những ý kiến phủ nhận tội ác của Khmer Đỏ. Bà kể lại một lần khi một vị giáo sư tuyên bố rằng “Khmer Đỏ chỉ làm điều tốt cho đất nước,” và chính lời phát biểu này đã thúc đẩy bà viết cuốn sách, nhằm bảo vệ sự thật và chống lại sự bóp méo lịch sử. Cuốn sách, cùng với sự tham gia của bà tại các phiên tòa xét xử Khmer Đỏ, là lời kêu gọi công lý cho các nạn nhân và là một cảnh báo mạnh mẽ rằng thế giới không thể lặp lại những sai lầm khủng khiếp đó.
Bài học ở đây là tầm quan trọng của việc ghi nhớ lịch sử và truy cứu trách nhiệm. Dù sự thật có đau đớn đến đâu, nó phải được phơi bày để các thế hệ sau không bao giờ quên, và để những tội ác như vậy không bị che đậy hay bị lãng quên. Cuốn sách là một lời nhắc nhở rằng chỉ khi chúng ta đối mặt với quá khứ một cách trung thực, chúng ta mới có thể ngăn chặn những bi kịch tương tự xảy ra trong tương lai.
Giá trị của hồi ký như một tài liệu lịch sử
Lời chứng của Denise Affonço có giá trị đặc biệt không chỉ vì tính cá nhân mà còn vì tính xác thực lịch sử. Những ghi chép của bà từ năm 1975-1979 đã được sử dụng làm bằng chứng tại phiên tòa xét xử Pol Pot và tập đoàn Khmer Đỏ do Chính phủ Cộng hòa Nhân dân Campuchia tổ chức. Cuốn sách, với giọng văn chân thực và chi tiết, trở thành một tài liệu quý giá để thế hệ sau hiểu về giai đoạn đen tối của Campuchia.
Bài học từ đây là sức mạnh của văn học hồi ký trong việc lưu giữ lịch sử. Những câu chuyện cá nhân, khi được kể lại một cách trung thực, có thể trở thành tiếng nói đại diện cho hàng triệu người khác, góp phần giáo dục và cảnh tỉnh nhân loại.
Vì sao nên đọc cuốn sách này?
Cuốn sách “Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ – Hồi Ký Của Một Người Còn Sống” là một tác phẩm không thể bỏ qua vì nhiều lý do quan trọng. Trước hết, cuốn sách mang đến cái nhìn sâu sắc về một giai đoạn lịch sử đau thương, giúp độc giả hiểu rõ hơn về tội ác diệt chủng của Khmer Đỏ, một trong những thảm họa lớn nhất thế kỷ 20. Bằng cách kể lại những gì đã xảy ra ở Campuchia, tác phẩm không chỉ cung cấp thông tin mà còn tạo ra sự liên kết cảm xúc mạnh mẽ, khiến độc giả cảm nhận được nỗi đau và những mất mát to lớn mà người dân phải chịu đựng trong thời kỳ này.
Với giọng văn sinh động và trung thực, Denise Affonco không chỉ tái hiện một câu chuyện lịch sử mà còn khiến nó trở nên sống động và ám ảnh. Lời kể của bà không chỉ là một chứng cứ lịch sử mà còn là một lời nhắc nhở về lòng kiên cường và sự đấu tranh không ngừng nghỉ của con người trước những nghịch cảnh tồi tệ nhất. Cuốn sách còn đặc biệt tôn vinh sự kiên cường và lòng nhân ái, đặc biệt là vai trò quan trọng của bộ đội tình nguyện Việt Nam trong việc giải phóng Campuchia khỏi ách thống trị của Khmer Đỏ.
Hơn thế nữa, tác phẩm không chỉ mang giá trị lịch sử mà còn là một bài học giáo dục mạnh mẽ về hậu quả của quyền lực cực đoan và tầm quan trọng của việc bảo vệ nhân quyền. Những lời kêu gọi công lý và sự tỉnh thức mà cuốn sách mang đến rất phù hợp với những ai quan tâm đến việc học hỏi từ quá khứ để ngăn chặn những sai lầm tương tự trong tương lai. Cuối cùng, cuốn sách cũng là một phản bác mạnh mẽ đối với những ý kiến phủ nhận tội ác của Khmer Đỏ, giúp thế hệ trẻ không quên đi sự thật và trân trọng hòa bình mà chúng ta đang có ngày hôm nay.
Mua sách “Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ” ở đâu?
Bạn dễ dàng tìm mua cuốn sách “Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ” với giá tốt cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn trên web/app Fahasa.com hoặc hệ thống nhà sách Fahasa trên toàn quốc.
Lời kết
“Thoát Khỏi Địa Ngục Khmer Đỏ – Hồi Ký Của Một Người Còn Sống” của Denise Affonco là một tác phẩm không thể bỏ qua, không chỉ vì giá trị lịch sử mà còn vì sức mạnh cảm xúc và thông điệp nhân văn sâu sắc. Qua từng trang sách, người đọc sẽ cảm nhận được nỗi đau, sự mất mát, nhưng đồng thời cũng là lòng kiên cường và hy vọng của một người phụ nữ đã sống sót qua địa ngục trần gian. Cuốn sách không chỉ kể lại câu chuyện của Denise mà còn là tiếng nói cho hàng triệu nạn nhân của Khmer Đỏ, đồng thời tôn vinh những người hùng thầm lặng – bộ đội tình nguyện Việt Nam – đã mang lại ánh sáng cho Campuchia.
Ghé blog Fahasa để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn khác!
