Ngày 26 tháng 3 hàng năm là một cột mốc lịch sử đáng tự hào của thanh niên Việt Nam, đánh dấu sự ra đời của Đoàn Thanh niên Cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh – tổ chức tiên phong của thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Từ khi thành lập vào năm 1931, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh không chỉ là nơi tập hợp sức mạnh thanh niên mà còn là ngọn lửa truyền cảm hứng, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý chí cống hiến qua nhiều thế hệ. Trong bài viết này, cùng Fahasa tìm hiểu về nguồn gốc, ý nghĩa của ngày 26/3, vai trò của Đoàn trong lịch sử và hiện tại, cũng như cách ngày này được kỷ niệm trong đời sống hôm nay. Đây không chỉ là dịp để nhìn lại quá khứ mà còn là cơ hội để thế hệ trẻ tiếp tục viết tiếp những trang sử vẻ vang.
Nguồn gốc lịch sử ngày 26/3
1. Bối cảnh ra đời Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
Ngày 26/3/1931, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chính thức được thành lập tại Hội nghị Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương lần thứ hai, diễn ra từ ngày 20 đến ngày 26/3/1931, dưới sự chủ trì của Tổng Bí thư Trần Phú. Đây là thời điểm đất nước đang chịu ách đô hộ của thực dân Pháp, đời sống nhân dân lầm than, và phong trào cách mạng đang phát triển mạnh mẽ. Trước đó, nhiều tổ chức thanh niên đã xuất hiện như Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương (thành lập năm 1925), nhưng chưa có một tổ chức thống nhất, đủ sức tập hợp lực lượng thanh niên cả nước tham gia cách mạng.
Nhận thấy vai trò quan trọng của thanh niên – lực lượng nòng cốt, đầy nhiệt huyết và năng động – Đảng Cộng sản Đông Dương quyết định thành lập một tổ chức thanh niên chính thức, trực thuộc sự lãnh đạo của Đảng. Ngày 26/3/1931, Đoàn Thanh niên Cộng sản ra đời với tên gọi ban đầu là Đoàn Thanh niên Cộng sản Đông Dương, đặt nền móng cho sự phát triển của phong trào thanh niên cách mạng. Đến ngày 10/2/1958, tổ chức này chính thức được đổi tên thành Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, mang tên vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc – Chủ tịch Hồ Chí Minh – để khẳng định sứ mệnh cao cả và sự gắn bó với lý tưởng cách mạng.
2. Những bước đi đầu tiên
Sau khi thành lập, Đoàn nhanh chóng triển khai các hoạt động tuyên truyền, giác ngộ thanh niên tham gia cách mạng chống thực dân Pháp và phong kiến tay sai. Những đoàn viên đầu tiên đã không ngại gian khổ, hy sinh, len lỏi vào các làng quê, nhà máy, trường học để vận động quần chúng, xây dựng cơ sở cách mạng. Các phong trào như “Xô Viết Nghệ Tĩnh” (1930-1931) hay phong trào đòi dân sinh, dân chủ (1936-1939) đều ghi dấu ấn đậm nét của thanh niên dưới sự lãnh đạo của Đoàn. Từ những ngày đầu ấy, Đoàn đã khẳng định vai trò là cánh tay phải đắc lực của Đảng, là trường học thực tiễn đào tạo nên những chiến sĩ cách mạng kiên trung.
Ý nghĩa ngày 26/3
1. Tôn vinh vai trò thanh niên trong lịch sử
Ngày 26/3 không chỉ là ngày kỷ niệm thành lập một tổ chức mà còn là dịp để nhìn nhận vai trò to lớn của thanh niên trong lịch sử Việt Nam. Từ Cách mạng Tháng Tám năm 1945, cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, đến công cuộc đổi mới đất nước, thanh niên luôn là lực lượng tiên phong, dấn thân vì độc lập, tự do, và hạnh phúc của dân tộc. Những cái tên như Lý Tự Trọng, Võ Thị Sáu, Nguyễn Văn Trỗi – những đoàn viên tiêu biểu – đã trở thành biểu tượng của lòng yêu nước, ý chí bất khuất, truyền cảm hứng cho bao thế hệ.
Hồ Chí Minh từng nói: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà… Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần lớn là do các thanh niên.” Việc thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vào ngày 26/3/1931 chính là bước đi chiến lược để tổ chức, dẫn dắt thanh niên thực hiện sứ mệnh lịch sử ấy. Ngày này nhắc nhở chúng ta rằng sức trẻ, khi được định hướng đúng đắn, có thể làm nên những kỳ tích vĩ đại.
2. Khẳng đinh sứ mệnh thanh niên trong thời bình
Trong thời bình, ngày 26/3 mang ý nghĩa tiếp nối truyền thống, khơi dậy tinh thần cống hiến của thanh niên trong công cuộc xây dựng đất nước. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh không ngừng đổi mới, tổ chức các phong trào như “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Thanh niên lập nghiệp”, nhằm phát huy năng lực, trí tuệ của thế hệ trẻ trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, khoa học, công nghệ. Ngày 26/3 trở thành dịp để thanh niên nhìn lại trách nhiệm của mình, từ đó nỗ lực học tập, lao động, và góp phần đưa Việt Nam vươn lên mạnh mẽ trên trường quốc tế.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã trải qua mấy lần đổi tên?
Đoàn Thanh niên Cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh đã trải qua 7 lần đổi tên kể từ khi thành lập vào năm 1931. Dưới đây là các mốc đổi tên quan trọng:
- Từ 1931 – 1936: Đoàn TNCS Việt Nam, Đoàn TNCS Đông Dương
- Từ 1937 – 1939: Đoàn Thanh niên Dân chủ Đông Dương
- Từ 11/1939 – 1941: Đoàn Thanh niên phản đế Đông Dương
- Từ 5/1941 – 1956: Đoàn Thanh niên cứu quốc Việt Nam
- Từ 25/10/1956 – 1970: Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam
- Từ 2/1970 – 11/1976: Đoàn Thanh niên lao động Hồ Chí Minh
- Từ 12/1976 đến nay: Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh
Tên hiện tại được chính thức sử dụng từ năm 1976, sau khi đất nước thống nhất.
Vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh qua các thời kỳ
1. Trong cách mạng và kháng chiến
Từ khi ra đời, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã đóng vai trò quan trọng trong các cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc. Trong kháng chiến chống Pháp (1945-1954), hàng ngàn đoàn viên tham gia lực lượng vũ trang, làm giao liên, tiếp tế lương thực, bất chấp hiểm nguy để bảo vệ Tổ quốc. Đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954, nơi thanh niên Đoàn góp phần không nhỏ vào việc vận chuyển lương thực, vũ khí qua những cung đường gian khó.
Trong kháng chiến chống Mỹ (1954-1975), Đoàn tiếp tục là ngọn cờ đầu với các phong trào như “Ba sẵn sàng”, “Năm xung phong”, kêu gọi thanh niên lên đường nhập ngũ, tham gia chiến đấu. Những con đường mang tên “Đường Hồ Chí Minh” trên bộ và trên biển đều in dấu chân của các đoàn viên trẻ, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ đất nước. Chiến thắng ngày 30/4/1975, thống nhất đất nước, là minh chứng rõ ràng nhất cho sức mạnh của thanh niên dưới sự lãnh đạo của Đảng và Đoàn.
2. Trong thời kỳ đổi mới và phát triển
Bước vào thời kỳ đổi mới từ năm 1986, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh chuyển hướng hoạt động để phù hợp với bối cảnh mới. Các phong trào như “Thanh niên tình nguyện” đã mang lại những công trình thiết thực: xây cầu, làm đường, hỗ trợ vùng sâu vùng xa. Phong trào “Tuổi trẻ sáng tạo” khuyến khích thanh niên nghiên cứu khoa học, khởi nghiệp, góp phần thúc đẩy kinh tế số, công nghệ 4.0. Hàng triệu đoàn viên đã tham gia các chương trình như “Mùa hè xanh”, “Hoa phượng đỏ”, không chỉ giúp ích cộng đồng mà còn rèn luyện bản thân, nâng cao ý thức trách nhiệm.
Hiện nay, Đoàn tiếp tục là cầu nối giữa Đảng và thanh niên, đào tạo thế hệ trẻ có lý tưởng, kỹ năng, và đạo đức để đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Với hơn 6 triệu đoàn viên (theo thống kê năm 2023), Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vẫn là tổ chức chính trị – xã hội lớn nhất, giữ vai trò quan trọng trong việc định hướng thế hệ trẻ Việt Nam.
Các hoạt động kỉ niệm ngày 26/3
1. Các hoạt động kỷ niệm truyền thống
Ngày 26/3 hàng năm được tổ chức sôi nổi trên khắp cả nước, từ thành phố đến vùng nông thôn, với nhiều hoạt động ý nghĩa. Các cơ sở Đoàn thường tổ chức:
- Lễ mít tinh: Tưởng nhớ lịch sử thành lập Đoàn, ôn lại truyền thống và vinh danh các đoàn viên xuất sắc.
- Diễu hành: Thanh niên mặc áo xanh Đoàn, cầm cờ, biểu ngữ, diễu hành qua các tuyến đường chính để lan tỏa tinh thần đoàn kết.
- Hội thi: Các cuộc thi như “Rung chuông vàng”, “Tìm hiểu lịch sử Đoàn”, giúp thanh niên hiểu rõ hơn về tổ chức.
- Trao giải thưởng: Giải thưởng “Thanh niên tiêu biểu” được trao cho những cá nhân có đóng góp nổi bật trong học tập, lao động, hoặc hoạt động xã hội.
2. Phong trào hành động thiết thực
Ngoài các hoạt động truyền thống, ngày 26/3 còn là dịp để thanh niên tham gia các phong trào hành động cụ thể:
- Tình nguyện vì cộng đồng: Xây nhà tình nghĩa, hỗ trợ học sinh nghèo, tham gia hiến máu nhân đạo. Ví dụ, năm 2023, hàng ngàn đoàn viên trên cả nước đã tham gia “Ngày Chủ nhật đỏ”, thu về hàng chục nghìn đơn vị máu.
- Bảo vệ môi trường: Trồng cây xanh, dọn dẹp rác thải tại các khu dân cư, trường học, góp phần xây dựng ý thức sống xanh.
- Học tập và sáng tạo: Tổ chức hội thảo, cuộc thi khởi nghiệp, khuyến khích thanh niên đề xuất ý tưởng mới trong các lĩnh vực công nghệ, giáo dục.
3. Ngày 26/3 trong thời đại số
Trong bối cảnh công nghệ phát triển, ngày 26/3 cũng được kỷ niệm trên không gian mạng. Các trang mạng xã hội của Đoàn như fanpage “Tuổi trẻ Việt Nam” đăng tải hình ảnh, video, bài viết về lịch sử và hoạt động của Đoàn, thu hút hàng triệu lượt tương tác. Nhiều bạn trẻ sử dụng hashtag như #Ngay26/3, #DoanTNCSHCM để chia sẻ cảm xúc, hình ảnh tham gia hoạt động, tạo nên một làn sóng lan tỏa mạnh mẽ.
Ý nghĩa ngày 26/3 đối với thanh niên ngày nay
1. Trách nhiệm và cơ hội
Ngày 26/3 không chỉ là ngày để kỷ niệm mà còn là lời nhắc nhở thanh niên về trách nhiệm với đất nước trong thời đại mới. Khi Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thế giới, thanh niên cần trang bị kiến thức, kỹ năng để cạnh tranh trên trường quốc tế. Đây cũng là cơ hội để mỗi người trẻ khẳng định bản thân, từ việc học giỏi, làm việc hiệu quả, đến tham gia các hoạt động xã hội có ích.
2. Lời kêu gọi hành động
Ngày 26/3 là dịp để thanh niên tự hỏi: “Tôi đã làm gì cho Tổ quốc?” Đó có thể là những việc nhỏ như tham gia một buổi tình nguyện, học thêm một kỹ năng mới, hay đơn giản là sống trách nhiệm với gia đình, cộng đồng. Lời dạy của Bác Hồ – “Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội” – vẫn vang vọng, thúc đẩy mỗi đoàn viên, thanh niên biến tinh thần ngày 26/3 thành hành động cụ thể.
Lời kết
Ngày 26/3 – Ngày Thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh – là biểu tượng của sức trẻ, lòng yêu nước, và tinh thần cống hiến của thanh niên Việt Nam qua gần một thế kỷ. Từ những ngày đầu gian khó của cách mạng đến thời kỳ phát triển hôm nay, Đoàn luôn là ngọn lửa soi đường, dẫn dắt thế hệ trẻ vượt qua thử thách, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Kỷ niệm ngày 26/3 không chỉ là dịp để nhìn lại quá khứ mà còn là lời kêu gọi thanh niên tiếp tục viết nên những trang sử mới, xứng đáng với truyền thống vẻ vang mà các thế hệ cha anh để lại. Dù bạn là đoàn viên hay chỉ là một người trẻ yêu nước, hãy để ngày 26/3 trở thành nguồn cảm hứng để sống, học tập, và cống hiến hết mình. Chúc cho tinh thần ngày 26/3 mãi cháy sáng trong trái tim mỗi người trẻ Việt Nam!
Ghé blog FahasaBlog để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn khác!
