Họa sĩ Nguyễn Hùng Lân (1/6/1956 – 9/5/2025) là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền truyện tranh Việt Nam, người đã khắc sâu dấu ấn trong tâm trí nhiều thế hệ độc giả qua những tác phẩm đậm chất sáng tạo và giàu tính giáo dục. Gắn liền với tên tuổi bộ truyện tranh khoa học viễn tưởng “Dũng sĩ Hesman”, ông không chỉ là một họa sĩ tài hoa mà còn là nhạc sĩ, nhà thiết kế đồ họa và người kể chuyện đầy tâm huyết. Bài viết này sẽ đưa bạn ngược dòng thời gian, tìm hiểu về cuộc đời, sự nghiệp, những tác phẩm tiêu biểu cũng như di sản văn hóa quý báu mà Nguyễn Hùng Lân để lại cho nền nghệ thuật nước nhà.
Tiểu sử họa sĩ Nguyễn Hùng Lân
Nguyễn Hùng Lân sinh ngày 1 tháng 6 năm 1956 tại Sài Gòn, được rửa tội với thánh danh Ignatius trong một gia đình Công giáo. Ngay từ nhỏ, ông đã sớm bộc lộ niềm say mê nghệ thuật, nhưng con đường đời không trải đầy hoa hồng. Dù theo học ngành Toán – Lý – Hóa tại Đại học Khoa học thuộc Viện Đại học Sài Gòn, ông buộc phải dừng lại chỉ sau một năm vì hoàn cảnh gia đình quá khó khăn.
Sau biến cố lịch sử 30 tháng 4 năm 1975, ông cùng gia đình lên Nông trường Bình Ba (huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) theo diện kinh tế mới. Cuộc sống ở vùng đất mới vô cùng gian khổ: ông phải dậy từ 3 giờ sáng để cạo mủ cao su, làm việc đến tận khuya, thường xuyên đối mặt với sốt rét và thiếu thốn. Tuy vậy, nhờ có bằng tú tài, ông được chuyển sang làm công tác hành chính – nơi ông bắt đầu vẽ phông sân khấu, bích chương và biểu ngữ cho các hoạt động văn nghệ của nông trường. Chính tại đây, ngọn lửa hội họa trong ông một lần nữa được thắp sáng, âm thầm đặt nền móng cho hành trình nghệ thuật sau này.
Trong một lần về thăm Mỹ Tho, ông tình cờ đọc được một cuốn truyện tranh và bất chợt nhận ra: “Mình cũng có thể làm được điều này.” Không qua bất kỳ trường lớp đào tạo chính quy nào, Nguyễn Hùng Lân tự học, tự mày mò và bắt đầu vẽ truyện tranh ở tuổi ngoài 30 – biến những nhọc nhằn của cuộc sống thành động lực theo đuổi đam mê đến cùng.
Sự nghiệp sáng tác truyện tranh
Sự nghiệp truyện tranh của Nguyễn Hùng Lân kéo dài từ cuối thập niên 1980 đến đầu những năm 2000 – một giai đoạn rực rỡ ghi dấu bằng khoảng 700 đầu truyện tranh được vẽ hoàn toàn thủ công. Con số ấn tượng ấy không chỉ phản ánh năng suất phi thường, mà còn thể hiện tinh thần lao động miệt mài và bền bỉ đến đáng nể của ông. Từng chia sẻ rằng mình làm việc như một “người máy”, ông cho biết mỗi tuần phải hoàn thành trọn vẹn một cuốn truyện dài 72 trang – từ viết kịch bản, thiết kế bìa cho đến minh họa toàn bộ nội dung – trong điều kiện hoàn toàn không có sự hỗ trợ từ công nghệ hiện đại.
Không chỉ đơn thuần là họa sĩ, Nguyễn Hùng Lân còn là một cây bút đầy sáng tạo. Ông tự xây dựng thế giới truyện tranh của riêng mình với những nhân vật độc đáo, cốt truyện hấp dẫn và phong cách kể chuyện giàu trí tưởng tượng. Ông từng cộng tác với nhiều nhà xuất bản lớn như Mỹ Thuật, Kim Đồng, Đồng Nai và Trẻ, để mang đến cho độc giả những bộ truyện phong phú về thể loại: từ khoa học viễn tưởng, siêu anh hùng, truyện cổ tích cho đến truyện mang tính giáo dục.
Bên cạnh truyện tranh, Nguyễn Hùng Lân còn mở rộng hoạt động nghệ thuật của mình sang lĩnh vực thiết kế đồ họa với vai trò giám đốc công ty Hung Lan Design – đơn vị cung cấp các giải pháp đồ họa chuyên nghiệp. Ông cũng là tác giả của hai bộ font chữ HL Comic và HL Thư Pháp, chuẩn Unicode, được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực thiết kế và quảng cáo. Chưa dừng lại ở đó, ông còn sáng tác thánh ca, khẳng định sự đa tài và tâm hồn nghệ sĩ không ngừng nghỉ trong suốt hành trình sống và sáng tạo.
Những bộ truyện nổi bật của họa sĩ Nguyễn Hùng Lân
1. Dũng Sĩ Hesman (1993–1997, 2019)
“Dũng Sĩ Hesman” chính là tác phẩm để đời của Nguyễn Hùng Lân – một bộ truyện tranh kinh điển gồm 160 tập, được xem như “tác phẩm gối đầu giường” của thế hệ 8X và 9X. Ra mắt lần đầu năm 1993, bộ truyện khoa học viễn tưởng này lấy cảm hứng từ loạt phim hoạt hình Nhật Bản “Voltron – Defender of the Universe”. Tuy nhiên, kể từ tập thứ năm, Nguyễn Hùng Lân đã hoàn toàn “lái” câu chuyện theo hướng riêng: tự sáng tạo kịch bản, thêm thắt nhân vật mới và xây dựng một vũ trụ truyện tranh độc lập, mang đậm dấu ấn cá nhân.
Bộ truyện xoay quanh hành trình chiến đấu bảo vệ vũ trụ của những chiến binh robot, trong đó nổi bật là Hesman – biểu tượng của chính nghĩa, lòng dũng cảm và sức mạnh. Những khái niệm như robot khổng lồ, sóng siêu âm, hay từ trường từng là điều gì đó vừa lạ lẫm vừa cuốn hút, khiến trẻ em Việt Nam thời bấy giờ say mê như bị thôi miên. Mỗi tập có giá khoảng 3.000 đồng – mức giá cao gấp đôi, thậm chí gấp ba bữa quà sáng – khiến nhiều bạn nhỏ phải nhịn ăn, gom góp tiền hoặc thuê truyện đọc với giá 300-500 đồng một lượt. Với số lượng in lên tới 180.000 bản mỗi tập, “Hesman” nhanh chóng trở thành một hiện tượng văn hóa, thậm chí đủ sức cạnh tranh với “Doraemon” trong bối cảnh truyện tranh còn vô cùng khan hiếm tại Việt Nam.
Năm 1999, ở tập thứ 159, Nguyễn Hùng Lân quyết định khép lại hành trình của “Hesman”, vừa vì lý do bản quyền, vừa vì mong muốn dành thời gian cho gia đình và việc học của các con. Nhưng hơn hai thập kỷ sau, năm 2019, ông bất ngờ quay lại với tập truyện thứ 160 – một tập đặc biệt dài 70 trang màu, nhằm lý giải số phận của nhân vật Gátcô và hoàn tất mạch truyện còn dang dở. Đồng thời, dự án “Hesman – The Legend Reborn” cũng được khởi động, tái bản lại toàn bộ loạt truyện, như một lời tri ân và mang tuổi thơ của biết bao độc giả trở về trong hình hài sống động hơn.
2. Siêu nhân Việt Nam (1997)
Sau thành công vang dội của “Hesman”, Nguyễn Hùng Lân tiếp tục khẳng định vị thế trong làng truyện tranh với “Siêu Nhân Việt Nam” – bộ truyện gồm 52 tập, do Nhà xuất bản Mỹ Thuật phát hành. Lấy bối cảnh Việt Nam ở thế kỷ 23, khi đất nước đã vươn lên thành một siêu cường toàn cầu, câu chuyện theo chân hai thiếu niên Quốc Việt và Đại Nam trong hành trình phiêu lưu, chiến đấu và khám phá những bí ẩn khoa học kỳ thú.
Không chỉ hấp dẫn bởi cốt truyện đậm chất khoa học viễn tưởng, “Siêu Nhân Việt Nam” còn gây ấn tượng mạnh nhờ nét vẽ sống động và tinh thần dân tộc được lồng ghép khéo léo. Từ bối cảnh, tên nhân vật cho đến thông điệp ẩn sau mỗi hành động, Nguyễn Hùng Lân một lần nữa chứng minh rằng truyện tranh Việt hoàn toàn có thể chạm đến đỉnh cao sáng tạo nếu được đầu tư bằng trái tim và niềm tin. Đây không chỉ là một bộ truyện, mà còn là lời khẳng định âm thầm nhưng mạnh mẽ: người Việt Nam có thể làm siêu anh hùng cho chính thế hệ mình.
3. Cô Tiên Xanh (2000)
Bên cạnh các tác phẩm khoa học viễn tưởng, Nguyễn Hùng Lân còn ghi dấu ấn sâu đậm trong dòng truyện tranh giáo dục với “Cô Tiên Xanh” – bộ truyện dài 140 tập do ông cùng họa sĩ Kim Khánh đồng thực hiện. Nhân vật chính, cô tiên xanh hiền hậu, dịu dàng, xuất hiện như một người bạn đồng hành của thiếu nhi, dẫn dắt các em qua những câu chuyện giản dị nhưng thấm đẫm tình người.
Mỗi tập truyện là một bài học nhẹ nhàng về lòng nhân ái, tình yêu thương, sự trung thực và hậu quả của những hành vi sai trái – tất cả được kể lại bằng hình ảnh sinh động, gần gũi, với các nhân vật dễ thương gắn liền với tuổi thơ của biết bao độc giả. “Cô Tiên Xanh” không chỉ mang tính giáo dục mà còn góp phần xây dựng nhân cách, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ nhỏ bằng ngôn ngữ của tranh vẽ và cảm xúc.
4. Các tác phẩm giáo dục và dân gian
Không chỉ gắn liền với những anh hùng robot hay siêu nhân đến từ tương lai, Nguyễn Hùng Lân còn dành nhiều tâm huyết cho các bộ truyện mang đậm tính giáo dục và văn hóa dân gian – mảng nội dung được ông thể hiện với một tinh thần nghiêm túc và đầy trách nhiệm với thế hệ trẻ.
Tiêu biểu có thể kể đến “Tâm hồn cao thượng” (8 tập, NXB Đồng Nai) – chuyển thể từ tác phẩm kinh điển của Edmondo De Amicis, truyền tải những bài học cảm động về lòng nhân ái và tình người. “Gương sáng tuổi xanh” (24 tập, NXB Trẻ) kể lại những câu chuyện vượt khó, truyền cảm hứng mạnh mẽ cho giới trẻ về ý chí và nghị lực sống.
Ở mảng văn hóa dân gian, Nguyễn Hùng Lân đã khéo léo tái hiện bản sắc Việt qua những nét vẽ gần gũi trong Thằng Bờm (6 tập, NXB Kim Đồng), lấy bối cảnh làng quê thế kỷ 18–19, hay “Truyện cổ nước Nam” (28 tập, NXB Đồng Nai), giới thiệu kho tàng cổ tích dân gian phong phú. Với “Truyện ngụ ngôn bằng tranh màu” (8 tập, NXB Kim Đồng), ông mang đến những bài học đạo đức nhẹ nhàng qua hình thức kể chuyện sinh động, dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi.
Ngoài ra, ông còn thực hiện nhiều bộ truyện tranh đa dạng về đề tài và hình thức như “X-MEN – Những người bạn bí ẩn” (15 tập), “Võ sĩ đạo Samurai” (12 tập), “Cổ tích Việt Nam” (24 và 28 tập), và “Ngàn lẻ một đêm” (32 tập), cho thấy sức sáng tạo dồi dào và khả năng chuyển thể linh hoạt của một nghệ sĩ không ngừng khám phá.
Tầm ảnh hưởng của họa sĩ Nguyễn Hùng Lân
Nguyễn Hùng Lân không chỉ là một họa sĩ truyện tranh mà còn là một người truyền cảm hứng cho các thế hệ họa sĩ và độc giả Việt Nam. Với “Dũng sĩ Hesman”, ông đã tạo ra một biểu tượng văn hóa, khơi dậy trí tưởng tượng và niềm đam mê khoa học viễn tưởng cho trẻ em trong bối cảnh truyện tranh còn hạn chế. Những bộ truyện như “Cô Tiên Xanh” và “Tâm hồn cao thượng” mang giá trị giáo dục, giúp trẻ em học hỏi về đạo đức và lòng nhân ái.
Ông cũng là một tấm gương về tinh thần tự học và sự kiên trì. Từ một công nhân cạo mủ cao su, Nguyễn Hùng Lân đã trở thành một trong những họa sĩ truyện tranh năng suất nhất Việt Nam, với hàng trăm tác phẩm được yêu mến. Bộ font chữ HL Comic và HL Thu Phap của ông đã góp phần vào ngành thiết kế đồ họa, được sử dụng rộng rãi trong quảng cáo và xuất bản.
Sức hút truyện tranh Nguyễn Hùng Lân theo thời gian
Sức hút bền bỉ của Nguyễn Hùng Lân không chỉ đến từ nét vẽ đặc trưng hay trí tưởng tượng phong phú, mà còn nằm ở khả năng kể chuyện đầy cảm xúc – nơi giải trí và giáo dục luôn song hành. Từ những trận chiến ngoài không gian trong “Hesman”, đến những bài học giản dị trong “Cô Tiên Xanh”, các tác phẩm của ông đều thấm đẫm tinh thần nhân văn và sự thấu hiểu tâm lý trẻ thơ. Ông biết cách dùng hình ảnh để gieo những hạt giống tốt đẹp vào lòng độc giả, khiến người đọc dù ở lứa tuổi nào cũng cảm thấy được sẻ chia và đồng hành.
Hơn hết, Nguyễn Hùng Lân là một nghệ sĩ sống có trách nhiệm – với nghề, với khán giả và với chính mình. Việc ông chủ động dừng “Hesman” vì tôn trọng bản quyền, và tập trung sáng tác những tác phẩm hoàn toàn độc lập, là minh chứng rõ nét cho một nhân cách làm nghề tử tế. Trong một lần tâm sự, ông từng nói: “Làm nghề gì cũng cần mẫn và biết ơn với nghề. Ba biết ơn việc cạo mủ cao su vì nó mang cho ba ít tiền để mua giấy vẽ bản thảo và thành họa sĩ.” Đó không chỉ là lời tri ân với cuộc đời, mà còn là tinh thần sống của một người nghệ sĩ đã lặng lẽ vẽ nên cả tuổi thơ của nhiều thế hệ.
Họa sĩ Nguyễn Hùng Lân ra đi vào ngày 9 tháng 5 năm 2025, để lại sau lưng một kho tàng đồ sộ gồm hàng trăm tập truyện tranh, hàng triệu ký ức và vô số cảm hứng. Trong trái tim những người yêu truyện tranh Việt, ông mãi là “người kể chuyện bằng tranh” – một huyền thoại không cần đến ánh đèn sân khấu, chỉ cần trang giấy trắng và những nét vẽ đầy yêu thương.
Lời kết
Nguyễn Hùng Lân là một huyền thoại của truyện tranh Việt Nam, người đã dùng tài năng và sự kiên trì để tạo nên những tác phẩm bất tử. Từ “Dũng sĩ Hesman” đến “Cô Tiên Xanh”, ông không chỉ nuôi dưỡng tuổi thơ của hàng triệu độc giả mà còn đặt nền móng cho nền truyện tranh Việt Nam hiện đại. Di sản của họa sĩ Nguyễn Hùng Lân vẫn sống mãi trong từng nét vẽ, từng câu chuyện, và trong trái tim những người yêu truyện tranh Việt Nam.
Ghé blog Fahasa để xem thêm nhiều nội dung hấp dẫn khác!
 là một trong những gương mặt tiêu biểu của nền truyện tranh Việt Nam, người đã khắc sâu dấu ấn trong tâm trí nhiều thế hệ độc giả qua những tác phẩm đậm chất sáng tạo và giàu tính giáo dục. Gắn liền với tên tuổi bộ truyện tranh khoa học viễn tưởng "Dũng sĩ Hesman", ông không chỉ là một họa sĩ tài hoa mà còn là nhạc sĩ, nhà thiết kế đồ họa và người kể chuyện đầy tâm huyết.){kind=link}