7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi của Michael Bungay Stanier là cuốn cẩm nang thực tiễn giúp các nhà quản lý lãnh đạo hiệu quả hơn thông qua nghệ thuật đặt câu hỏi. Thay vì cung cấp câu trả lời, Stanier khuyến khích lãnh đạo bằng cách khơi gợi tư duy và khả năng tự giải quyết của nhân viên. Với bảy câu hỏi đơn giản nhưng đầy sức mạnh, cuốn sách giúp xây dựng đội ngũ tự chủ, giảm gánh nặng cho sếp và nâng cao hiệu suất làm việc.
Giới thiệu tác giả Michael Bungay Stanier
Michael Bungay Stanier là một trong những chuyên gia huấn luyện hàng đầu trong lĩnh vực quản lý. Ông được vinh danh là Nhà tư tưởng số 1 về Huấn luyện năm 2019 và là huấn luyện viên người Canada đầu tiên nhận giải thưởng danh giá Global Coaching Guru vào năm 2014. Stanier là người sáng lập kiêm CEO của Box of Crayons – một tổ chức tiên phong trong việc giúp các doanh nghiệp trên toàn cầu tích hợp kỹ năng huấn luyện vào công việc hằng ngày, với triết lý “làm việc hiệu quả trong 10 phút hoặc ít hơn”.
Ông đã cộng tác với nhiều tập đoàn lớn như Google, các công ty tài chính và dược phẩm, trực tiếp đào tạo hàng chục ngàn nhà quản lý cách lãnh đạo bằng cách đặt câu hỏi, thay vì chỉ đơn thuần đưa ra mệnh lệnh. Ngoài cuốn 7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi, Stanier còn là tác giả của nhiều đầu sách khác và là người dẫn chương trình podcast 2 Pages with MBS, nơi những vị khách nổi tiếng chia sẻ hai trang sách yêu thích nhất của họ – những trang đã định hình tư duy và hành động của họ trong cuộc sống.
Điều tạo nên dấu ấn riêng biệt của Stanier chính là khả năng kết hợp nhuần nhuyễn giữa tâm lý học, nghệ thuật kể chuyện và kinh nghiệm thực tiễn, giúp ông truyền tải những khái niệm tưởng chừng phức tạp một cách sinh động, dễ tiếp cận. Trong 7 Câu Hỏi Thần Kỳ, ông không chỉ cung cấp những công cụ cụ thể mà còn mời gọi người đọc nhìn nhận lại vai trò của nhà lãnh đạo. Với ông, một người lãnh đạo giỏi không phải là người luôn có lời giải cho mọi vấn đề, mà là người khơi mở được năng lực và sự tự tin trong mỗi thành viên của đội ngũ.
Với giọng văn hài hước, gần gũi nhưng đầy chiều sâu, Stanier đã biến cuốn sách của mình thành người bạn đồng hành đáng tin cậy cho các nhà quản lý – từ những người mới bước vào vai trò lãnh đạo đến những người đã dày dạn kinh nghiệm – trong hành trình phát triển kỹ năng và tư duy lãnh đạo bền vững.
Nội dung cuốn sách
7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi xoay quanh một ý tưởng cốt lõi đầy mạnh mẽ: để trở thành một nhà lãnh đạo hiệu quả, bạn cần nói ít lại, hỏi nhiều hơn và thay đổi cách bạn tương tác với đội ngũ của mình. Michael Bungay Stanier mở đầu bằng việc chỉ ra một thực tế phổ biến trong môi trường làm việc hiện đại – nhiều nhà quản lý, với thiện chí giúp đỡ, đã vô tình trở thành “người giải quyết mọi vấn đề”, khiến nhân viên ngày càng phụ thuộc và chính họ thì rơi vào tình trạng quá tải. Ông gọi đây là “ba vòng xoáy luẩn quẩn” của quản lý: nhân viên bị động, quản lý kiệt sức và những mục tiêu quan trọng của tổ chức bị xao nhãng.
Để thoát khỏi vòng luẩn quẩn đó, Stanier đưa ra một giải pháp tưởng như đơn giản nhưng lại mang tính đột phá: sử dụng bảy câu hỏi cụ thể để dẫn dắt, khơi gợi tư duy và nuôi dưỡng năng lực tự giải quyết vấn đề của nhân viên. Không chỉ dừng lại ở việc liệt kê các câu hỏi, cuốn sách đi sâu vào lý do tại sao chúng có hiệu quả, cũng như cách ứng dụng linh hoạt trong đời sống công việc hàng ngày. Stanier nhấn mạnh rằng huấn luyện không nhất thiết phải là một quá trình dài dòng hay trang trọng – đôi khi, một cuộc trò chuyện ngắn ngủi vài phút cũng có thể tạo ra sự thay đổi lớn.
Điểm đặc biệt là bảy câu hỏi này không chỉ hữu ích trong việc quản lý nhân viên, mà còn có thể áp dụng trong các tình huống khác như trao đổi với đồng nghiệp, khách hàng, đối tác – thậm chí cả trong đời sống cá nhân, với vợ/chồng hay con cái. Thay vì đưa ra lời khuyên theo phản xạ, việc đặt câu hỏi đúng lúc giúp người đối diện chủ động tư duy, cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng. Đồng thời, điều này cũng giúp nhà quản lý giảm bớt gánh nặng giải quyết việc vụn vặt, để dành tâm trí cho những ưu tiên chiến lược hơn.
Một trong những điểm nổi bật của cuốn sách chính là cách Stanier kết nối từng câu hỏi với nền tảng tâm lý học hành vi. Ông cho thấy rằng huấn luyện không chỉ là một kỹ năng, mà còn là một tư duy – một cách sống. Với văn phong gần gũi, cấu trúc rõ ràng và nhiều ví dụ thực tiễn, 7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi không chỉ truyền cảm hứng, mà còn cung cấp cho các nhà quản lý một bản đồ rõ ràng để thay đổi phong cách lãnh đạo của mình – bắt đầu từ những điều nhỏ nhất, nhưng tạo ra tác động sâu rộng.
7 câu hỏi của mọi sếp giỏi
Trọng tâm của 7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi nằm ở bảy câu hỏi được thiết kế tinh tế nhằm thay đổi cách các nhà quản lý trò chuyện và dẫn dắt đội ngũ. Mỗi câu hỏi đều mang một mục đích rõ ràng – từ khơi mở đối thoại, làm rõ vấn đề cho đến thúc đẩy hành động cụ thể. Stanier không chỉ đơn thuần liệt kê các câu hỏi, mà còn hướng dẫn tỉ mỉ cách áp dụng chúng trong thực tế, đồng thời phân tích những cơ chế tâm lý đứng sau, lý giải vì sao chúng lại có sức ảnh hưởng sâu sắc đến cách con người suy nghĩ và phản hồi.
Câu hỏi khởi động
Câu hỏi đầu tiên, được Stanier gọi là “Câu hỏi Khởi động” (The Kickstart Question), chính là: “Hôm nay bạn đang nghĩ gì?” – một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng lại rất hiệu quả trong việc mở đầu cuộc trò chuyện. Đây là dạng câu hỏi mở, cho phép cuộc đối thoại diễn ra một cách tự nhiên và đi thẳng vào những điều đang thực sự chiếm lấy tâm trí của nhân viên. Thay vì người quản lý áp đặt nội dung, câu hỏi này trao quyền chủ động cho nhân viên, giúp họ cảm thấy được lắng nghe và tôn trọng. Theo Stanier, chính sự cởi mở này tạo ra không gian an toàn để chia sẻ, đồng thời giúp nhà quản lý nắm bắt được những mối quan tâm, khúc mắc hay cơ hội tiềm ẩn – những điều đôi khi không dễ dàng bộc lộ trong các cuộc họp thông thường.
Câu hỏi “Còn gì nữa không?”
Câu hỏi thứ hai, được gọi là “Câu hỏi Kinh ngạc” (The Awe Question), là: “Còn gì nữa không?” (And what else?). Đây được xem là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất trong toàn bộ cuốn sách, bởi nó khơi dậy chiều sâu trong suy nghĩ và cảm xúc của người đối thoại. Stanier chỉ ra rằng câu trả lời đầu tiên thường chỉ là lớp vỏ bề ngoài – điều dễ nghĩ tới nhất – còn những điều thực sự quan trọng thường nằm ở phía sau. Việc kiên trì hỏi thêm “Còn gì nữa không?” không chỉ giúp người quản lý khám phá thêm thông tin giá trị, mà còn hình thành thói quen kiên nhẫn, lắng nghe sâu và tránh phản xạ nhảy vào đưa ra giải pháp ngay lập tức. Đây là một câu hỏi đơn giản nhưng có sức mạnh chuyển hóa cuộc trò chuyện từ bề nổi sang chiều sâu – nơi sự thấu hiểu và kết nối thực sự bắt đầu.
Câu hỏi trọng tâm
Câu hỏi thứ ba, “Câu hỏi Trọng tâm” (The Focus Question), là: “Vấn đề thực sự ở đây là gì?” (What’s the real challenge here for you?). Đây là câu hỏi giúp đưa cuộc trò chuyện trở về đúng trọng tâm, tránh việc bị cuốn vào những chi tiết rườm rà hay vấn đề thứ yếu. Stanier chỉ ra rằng một trong những sai lầm phổ biến của các nhà quản lý là vội vàng nhảy vào giải quyết khi chưa thực sự hiểu bản chất của tình huống. Bằng cách đặt câu hỏi này – đặc biệt là với cụm từ “cho bạn” – người quản lý không chỉ giúp nhân viên xác định rõ thách thức cốt lõi mà họ đang đối mặt, mà còn thúc đẩy sự tự nhận thức và trách nhiệm cá nhân. Từ đó, cuộc đối thoại trở nên tập trung, thực chất và có khả năng dẫn đến những giải pháp hiệu quả hơn.
Câu hỏi nền tảng
Câu hỏi thứ tư, được Stanier gọi là “Câu hỏi Nền tảng” (The Foundation Question), là: “Bạn thực sự muốn gì?” (What do you want?). Đây là câu hỏi giúp làm sáng tỏ mục tiêu, mong đợi và động lực thực sự của nhân viên – những điều đôi khi chính họ cũng chưa nhận thức rõ. Stanier cho rằng nhiều người thường hành động theo quán tính hoặc cảm xúc nhất thời mà chưa từng dừng lại để tự hỏi: “Điều mình thực sự mong muốn là gì?” Việc đặt câu hỏi này buộc người đối thoại phải suy nghĩ sâu sắc hơn, từ đó giúp cuộc trò chuyện trở nên rõ ràng và có định hướng hơn. Đồng thời, nó cũng giúp nhà quản lý tránh rơi vào cái bẫy đưa ra lời khuyên hoặc giải pháp không phù hợp với nhu cầu cốt lõi – một sai lầm phổ biến trong giao tiếp công sở.
Câu hỏi lười biếng
Câu hỏi thứ năm, được gọi là “Câu hỏi Lười biếng” (The Lazy Question), là: “Tôi có thể giúp gì cho bạn?” (How can I help?). Dù nghe có vẻ đơn giản, nhưng đây là một trong những câu hỏi có sức tác động lớn, bởi nó chuyển trách nhiệm xác định nhu cầu hỗ trợ về phía nhân viên. Stanier chỉ ra rằng nhiều nhà quản lý thường vội vàng “lao vào” giúp đỡ mà không thực sự biết nhân viên cần gì, dẫn đến việc ôm đồm những việc không cần thiết và làm thay vì hỗ trợ. Việc đặt ra câu hỏi này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và công sức cho nhà quản lý, mà còn gửi đi một thông điệp quan trọng: bạn có quyền làm chủ tình huống, và tôi ở đây để hỗ trợ bạn đúng cách. Nó vừa thực tế, vừa là một bước trao quyền đầy tinh tế.
Câu hỏi chiến lược
Câu hỏi thứ sáu, gọi là “Câu hỏi Chiến lược” (The Strategic Question), là: “Nếu bạn nói ‘có’ với việc này, bạn sẽ phải nói ‘không’ với điều gì?” (If you’re saying yes to this, what are you saying no to?). Đây là câu hỏi giúp nhân viên nhìn nhận lại sự ưu tiên trong công việc cũng như những hệ quả đi kèm với mỗi quyết định. Stanier lưu ý rằng nhiều nhà quản lý và nhân viên thường rơi vào tình trạng “cố gắng làm mọi thứ cùng lúc”, dẫn đến sự phân tán và thiếu hiệu quả. Việc đặt câu hỏi này khuyến khích tư duy chiến lược, giúp đội nhóm ý thức được giới hạn và tập trung nguồn lực vào những nhiệm vụ thực sự quan trọng, từ đó nâng cao hiệu suất và chất lượng công việc.
Câu hỏi học hỏi
Câu hỏi cuối cùng, gọi là “Câu hỏi Học hỏi” (The Learning Question), là: “Bạn đã học được gì từ việc này?” (What was most useful for you?). Đây là câu hỏi giúp củng cố quá trình học tập và đảm bảo rằng mỗi cuộc trò chuyện đều mang lại giá trị bền vững. Stanier nhấn mạnh rằng việc dành thời gian để phản ánh và rút ra bài học chính là chìa khóa giúp nhân viên không ngừng phát triển và trưởng thành. Đồng thời, câu hỏi này còn giúp khép lại buổi trao đổi một cách tích cực, để lại cảm giác rằng khoảng thời gian dành cho nhau thực sự có ý nghĩa và hiệu quả.
Cách tiếp cận độc đáo của Michael Bungay Stanier
Điều làm nên sức hút đặc biệt của 7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi chính là cách tiếp cận thực tiễn, dễ áp dụng mà Stanier mang đến. Thay vì dồn dập những lý thuyết phức tạp hay các quy trình dài dòng khó nhằn, ông tập trung vào những công cụ đơn giản nhưng lại có sức ảnh hưởng sâu rộng. Phương pháp “huấn luyện trong 10 phút hoặc ít hơn” của ông rất phù hợp với các nhà quản lý bận rộn – những người không có nhiều thời gian dành cho các khóa đào tạo dài hạn. Với chỉ bảy câu hỏi dễ nhớ, Stanier giúp nhà quản lý dễ dàng tích hợp kỹ năng huấn luyện vào mọi tương tác hàng ngày mà không cần thay đổi toàn bộ cách làm việc.
Một điểm khác biệt nổi bật nữa là sự tập trung vào thay đổi thói quen. Dựa trên các nghiên cứu tâm lý học hành vi, Stanier chỉ ra tại sao nhiều nhà quản lý thường rơi vào cái bẫy “đưa lời khuyên” thay vì đặt câu hỏi – điều này không chỉ làm giảm động lực của nhân viên mà còn khiến họ ngày càng phụ thuộc, tạo ra một vòng luẩn quẩn mà chính nhà quản lý trở thành nút thắt. Để phá vỡ vòng lặp này, Stanier khéo léo đề xuất phát triển “kỹ năng tự quản lý” – tức là học cách kiểm soát phản xạ muốn giải quyết vấn đề ngay lập tức, thay vào đó là kiên nhẫn lắng nghe và đặt câu hỏi phù hợp. Ông còn chia sẻ những mẹo rất thực tế, như tạm dừng vài giây trước khi phản hồi, giúp nhà quản lý điều chỉnh phản ứng của mình một cách hiệu quả.
Không chỉ vậy, phong cách viết của Stanier còn được điểm xuyết bằng sự hài hước và khiêm tốn, khiến cuốn sách vừa sâu sắc vừa gần gũi. Ông không tự nhận mình là bậc thầy, mà chân thành chia sẻ những thất bại và bài học từ chính trải nghiệm của bản thân trên hành trình trở thành nhà lãnh đạo tốt hơn. Điều này tạo cảm giác thân thiện và dễ tiếp nhận, đặc biệt với những ai mới bước chân vào thế giới quản lý. Thêm vào đó, ông khéo léo kết hợp các nguồn tư liệu uy tín – từ nghiên cứu của Daniel Goleman về trí tuệ cảm xúc đến những chia sẻ của Brené Brown về sự can đảm trong lãnh đạo – vừa làm tăng tính thực tiễn, vừa mang đến chiều sâu học thuật cho tác phẩm.
Những bài học từ cuốn sách
Một trong những bài học quý giá nhất từ 7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi chính là: huấn luyện không cần phải phức tạp hay tốn nhiều thời gian. Stanier chỉ ra rằng chỉ với vài câu hỏi đúng chỗ, nhà quản lý hoàn toàn có thể tạo nên những thay đổi lớn trong cách nghĩ và cách làm việc của nhân viên. Ông nhấn mạnh vai trò của lãnh đạo không phải là người cung cấp mọi câu trả lời, mà là người đồng hành, giúp nhân viên tự khám phá giải pháp cho chính mình. Điều này không chỉ thúc đẩy sự phát triển của nhân viên mà còn giúp nhà quản lý giải phóng khỏi áp lực phải gánh vác mọi thứ một mình.
Bài học thứ hai là sức mạnh của việc lắng nghe. Stanier cảnh báo nhiều nhà quản lý thường quá tập trung vào việc nói – đưa ra chỉ thị, lời khuyên hay giải pháp – mà quên mất rằng lắng nghe mới là kỹ năng then chốt của một người lãnh đạo thực thụ. Khi đặt câu hỏi và thật sự chú tâm lắng nghe câu trả lời, nhà quản lý không chỉ xây dựng được mối quan hệ bền chặt hơn với nhân viên, mà còn hiểu sâu sắc hơn về những khó khăn và cơ hội trong đội nhóm. Những câu hỏi như “Còn gì nữa không?” hay “Vấn đề thực sự ở đây là gì?” chính là chìa khóa mở ra các cuộc trò chuyện chân thành và ý nghĩa.
Một bài học nữa là tầm quan trọng của sự tập trung. Stanier lý giải rằng nhiều nhà quản lý cùng đội nhóm thường bị phân tán bởi quá nhiều ưu tiên khác nhau, dẫn đến hiệu quả công việc giảm sút. Câu hỏi “Nếu bạn nói ‘có’ với việc này, bạn sẽ nói ‘không’ với điều gì?” được ông sử dụng như một công cụ giúp nhân viên và nhà quản lý suy nghĩ chiến lược hơn, biết cách sắp xếp thứ tự ưu tiên để phân bổ thời gian và nguồn lực hợp lý. Bài học này không chỉ hữu ích trong công việc mà còn là kim chỉ nam trong cuộc sống cá nhân, nơi sự ưu tiên chính là chìa khóa dẫn đến thành công.
Cuối cùng, cuốn sách khẳng định rằng lãnh đạo là một hành trình học hỏi không ngừng. Câu hỏi “Bạn đã học được gì từ việc này?” không chỉ giúp nhân viên ghi nhớ và rút ra bài học mà còn là lời nhắc nhở nhà quản lý luôn tự soi xét cách mình dẫn dắt. Stanier tin rằng một nhà lãnh đạo giỏi là người luôn không ngừng hoàn thiện bản thân, sẵn sàng thử nghiệm và học hỏi từ những sai lầm. Đây cũng là lời nhắn gửi rằng không ai trở thành nhà lãnh đạo hoàn hảo trong một sớm một chiều, nhưng với sự kiên trì và công cụ phù hợp, bất cứ ai cũng có thể tiến bộ từng ngày.
Điểm sáng của cuốn sách
Điểm nổi bật nhất của 7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi chính là tính thực tiễn cao, rất dễ áp dụng vào công việc hàng ngày. Khác với nhiều cuốn sách lãnh đạo thường làm người đọc choáng ngợp với những lý thuyết phức tạp và dài dòng, Stanier lại chọn cách tiếp cận đơn giản và trực tiếp. Bảy câu hỏi được trình bày rõ ràng, kèm theo hướng dẫn chi tiết về cách vận dụng trong từng tình huống cụ thể. Mỗi chương sách được bố trí khoa học, đan xen giữa ví dụ thực tiễn, phân tích tâm lý và mẹo nhỏ hữu ích, giúp người đọc có thể bắt tay áp dụng ngay sau khi đọc xong.
Văn phong của Stanier cũng là một điểm sáng tạo nên sức hút riêng cho cuốn sách. Ông viết với giọng điệu dí dỏm, thân thiện, và không ngại chia sẻ những câu chuyện cá nhân chân thật để minh họa cho các ý tưởng. Nhờ vậy, cuốn sách không chỉ mang tính hướng dẫn mà còn rất sinh động và dễ đọc. Nhiều độc giả chia sẻ rằng họ như được trò chuyện cùng một người cố vấn giàu kinh nghiệm, khiến họ khó có thể rời mắt khỏi từng trang sách. Ông còn khéo léo dùng những hình ảnh ẩn dụ sáng tạo, như “vòng tròn luẩn quẩn” hay “huấn luyện trong 10 phút”, giúp các khái niệm tưởng chừng trừu tượng trở nên gần gũi và dễ hiểu hơn.
Điều làm nên sự khác biệt nữa là khả năng kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý thuyết và thực hành trong cuốn sách. Stanier không chỉ dựa vào kinh nghiệm bản thân mà còn tham khảo các nghiên cứu tâm lý học uy tín cùng những quan điểm của các chuyên gia danh tiếng như Daniel Goleman hay Brené Brown. Điều này không chỉ gia tăng tính thuyết phục cho các luận điểm mà còn cung cấp cho người đọc một nền tảng vững chắc để hiểu vì sao các câu hỏi lại phát huy hiệu quả. Bên cạnh đó, ông còn giới thiệu thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích để người đọc có thể tìm hiểu sâu hơn nếu muốn.
Một điểm cộng nữa là sự linh hoạt của bảy câu hỏi. Mặc dù được thiết kế dành cho các nhà quản lý, nhưng chúng cũng rất hiệu quả trong nhiều bối cảnh khác nhau – từ giao tiếp với khách hàng, đồng nghiệp, cho đến trong các mối quan hệ gia đình. Điều này khiến cuốn sách không chỉ là kim chỉ nam dành cho lãnh đạo mà còn là công cụ tuyệt vời cho bất kỳ ai muốn nâng cao kỹ năng giao tiếp và xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp hơn trong cuộc sống.
Lời kết
7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi của Michael Bungay Stanier là kim chỉ nam cho mọi nhà quản lý, biến nghệ thuật đặt câu hỏi thành chìa khóa lãnh đạo xuất sắc. Với bảy câu hỏi đơn giản nhưng sâu sắc, cuốn sách không chỉ giúp xây dựng đội ngũ tự chủ mà còn giải phóng nhà quản lý khỏi áp lực dư thừa. Đây là hành trình thực tiễn, đầy cảm hứng để dẫn dắt hiệu quả và tạo nên sự thay đổi bền vững.
Truy cập web/app Fahasa.com hoặc đến nhà sách Fahasa gần nhất trên toàn quốc để sở hữu ngay cuốn sách “7 Câu Hỏi Thần Kỳ Của Mọi Sếp Giỏi” với giá tốt cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn.
Ghé blog Fahasa để xem thêm nhiều nội dung thú vị khác!
